Kilo verme yolunda en sık duyduğumuz ifadelerden biri “Ne yesem yarıyor” cümlesidir. Bu ifade çoğu zaman hem bir hayret hem de umutsuzluk yansıtır. “Ne yaparsam yapayım, istediğim sonucu alamıyorum” anlamına gelir. Kimi zaman bu cümle, kişinin çabalarının yetersizliğiyle ilgili kendini suçlamasına, kimi zaman da metabolizma, genetik ya da hormonal faktörlere atfedilen bir çaresizlik duygusuna işaret eder.
Ancak bu cümlenin ardında yatan gerçek, çoğu zaman bilinenden çok daha karmaşıktır. Peki gerçekten “Ne yesem yarıyor” mı? Bu ifade, kilo verme sürecinde neden yanlış ve yanıltıcıdır? Gerçekten kilo verme sürecini ne etkiler? İşte tüm bu soruların yanıtlarını detaylı ve bilimsel bir perspektifle inceliyoruz.
“Ne Yesem Yarıyor” Düşüncesinin Anatomisi
1. Psikolojik Yük: Umutsuzluk ve Çaresizlik
“Ne yesem yarıyor” ifadesi aslında kişinin kendi sürecine olan güvenini yitirdiğinin bir göstergesidir. Uzun süre doğru beslenme, düzenli egzersiz ve diğer sağlıklı alışkanlıklara rağmen kilo veremediğini görmek, kişinin kendini yetersiz hissetmesine neden olur. Bu durum:
-
Motivasyon kaybına
-
Davranışsal değişikliklerin terk edilmesine
-
Psikolojik tükenmeye
yol açar. Böylece kişi, kilo verme sürecini “zorunlu bir mücadele” olarak algılamaya başlar.
2. Biyolojik Gerçeklik: Metabolizma ve Genetik
Kişinin kilo verme hızı ve verimliliği birçok faktöre bağlıdır:
-
Metabolizma hızı
-
Genetik yatkınlıklar
-
Hormon dengesi (özellikle tiroit, insülin, leptin gibi)
-
Yaş
-
Kas kütlesi
Bu etmenler, bireyden bireye büyük farklılıklar yaratır ve bazı kişilerin kilo vermekte zorlanmasına neden olabilir. Ancak “Ne yesem yarıyor” ifadesi, genellikle bu karmaşık biyolojik gerçekliklerin basitleştirilmiş bir ifadesidir.
Kilo Verme Sürecinde Yanlış Algılar ve Mitler
1. Kısa Vadeli Düşünmek
Birçok kişi kilo verme sürecinde sadece haftalarca ya da birkaç ay içinde büyük değişiklikler bekler. Oysa kilo verme uzun soluklu ve iniş çıkışlarla dolu bir yolculuktur. Kimi zaman sabit kalma, kimi zaman hafif artış dönemleri doğaldır.
2. Tek Bir Faktöre Bağlamak
Süreci sadece beslenmeye indirgemek ya da sadece metabolizmaya bağlamak eksik bir yaklaşımdır. Kilo yönetimi; beslenme, fiziksel aktivite, uyku düzeni, stres yönetimi ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonudur.
3. “Her Yemek”i Sınıflandırmak
“Ne yesem yarıyor” ifadesi bazen aslında bilinçsizce yapılan yeme alışkanlıklarını da gizler. Kişi, yediği her şeyi “doğru” zannederken, küçük porsiyon fazlalıkları ya da sağlıklı gibi görünen ama kalori yoğun gıdalar kilo vermeyi engelliyor olabilir.
Gerçek Başarıyı Engelleyen Psikolojik Tuzaklar
1. Sabırsızlık
Kilo verme süreci hızla ilerlemediğinde, kişi kendini başarısız hisseder. Bu da motivasyonu düşürür ve sürecin bırakılmasına neden olabilir.
2. Mükemmeliyetçilik
“Ya tamamen doğru yapacağım ya da hiç yapmayacağım” düşüncesi, küçük kaçamakların tüm süreci bozduğu hissini yaratır. Bu da “Ne yesem yarıyor” algısını güçlendirir.
3. Suçluluk ve Kendini Yargılama
Herhangi bir beslenme hatasında kişi kendini suçlar. Bu da stres hormonlarını artırır ve kilo verme sürecini olumsuz etkiler.
Bilişsel Davranışsal Yaklaşımla “Ne Yesem Yarıyor” Döngüsünü Kırmak
1. Farkındalık Geliştirmek
Yemek yeme davranışının bilinçli takibi ve farkındalık oluşturulması, yanlış algıların kırılmasında ilk adımdır. Ne yediğinizi, ne kadar yediğinizi ve bu davranışınızın sonuçlarını not etmek yararlıdır.
2. Küçük Hedefler Koymak
Büyük hedefler, süreci göz korkutucu hale getirir. Küçük ve ulaşılabilir hedefler, başarı duygusunu ve motivasyonu artırır.
3. Psikolojik Esneklik
Diyet ve egzersizde esnek olmak, küçük sapmalar karşısında suçluluk duymamak gerekir. Bu yaklaşım, sürecin uzun vadede sürdürülmesini sağlar.
4. Profesyonel Destek Almak
Diyetisyen ve psikolog gibi uzmanlarla çalışmak, hem beslenme hem de psikolojik süreçlerin yönetiminde önemli destek sağlar.
Beslenme ve Hareket Dengesinin Önemi
“Ne yesem yarıyor” algısı çoğu zaman hareket ve beslenme arasındaki dengenin kurulamadığını gösterir. Sağlıklı kilo verme için:
-
Düzenli fiziksel aktivite
-
Doğru porsiyon kontrolü
-
Besin kalitesine dikkat
-
Uyku ve stres yönetimi
gibi faktörlerin birlikte ele alınması gerekir.
Diyetisyen Aslı Aktürk ile Gerçekçi ve Kalıcı Kilo Verme Yolculuğu
“Ne yesem yarıyor” ifadesinin ardındaki gerçekleri birlikte çözümleyelim. Diyetisyen Aslı Aktürk olarak, sizin için en uygun beslenme planını oluştururken, aynı zamanda psikolojik motivasyon ve farkındalık çalışmalarını da entegre ediyorum.
Kilo verme sürecinizi sadece sonuç değil, sürecin her adımında destekleyecek ve güçlendirecek profesyonel bir yol arkadaşıyla ilerlemek isterseniz, yanınızdayım.