Kilo verme süreci çoğu zaman büyük bir hevesle başlar: “Bu kez gerçekten yapacağım”, “Artık yeter”, “Yaza kadar değişeceğim.” İlk günler enerji yüksektir, listeye uyulur, adımlar atılır. Ancak zamanla istek azalır, küçük kaçamaklar başlar ve süreç yavaş yavaş rafa kalkar. Tanıdık geldi mi?
Bu durumun temelinde genellikle motivasyonun sürdürülememesi yatar. Oysa kilo verme yalnızca fiziksel değil, büyük ölçüde zihinsel bir yolculuktur. Ve bu yolculukta motivasyon bir yakıt gibidir. Bitince, en doğru diyet planı bile işlemez. Peki motivasyon neden düşer? Nasıl korunur? Bu yazıda, kilo verme sürecinde motivasyon kaybının nedenlerini ve çözüm yollarını tüm boyutlarıyla ele alacağız.
Motivasyon Nedir ve Neden Bu Kadar Önemlidir?
Motivasyon, kişinin hedefe ulaşma arzusunu ve bu uğurda gösterdiği çabayı ifade eder. Ancak motivasyon sabit değildir; dalgalanır. Dış etkenlerden kolayca etkilenir, iniş çıkışlar yaşar. Özellikle kilo verme sürecinde bu iniş çıkışlar oldukça sık görülür.
Motivasyonun güçlü olduğu dönemlerde birey;
-
Diyet programına daha bağlı kalır,
-
Fiziksel aktiviteyi artırır,
-
Kendiyle daha az eleştirel konuşur.
Ama motivasyon düştüğünde;
-
Kaçamaklar artar,
-
Suçluluk duygusu gelişir,
-
Süreç yarıda kalır.
Bu nedenle motivasyonun doğası, kaynakları ve sürekliliği üzerine farkındalık geliştirmek sürecin sağlıklı işlemesi için hayati öneme sahiptir.
Motivasyon Kaybının 7 Temel Nedeni
1. Gerçekçi Olmayan Hedefler
“Bir haftada 4 kilo vereceğim” gibi hedefler başta motive edici gibi görünse de, ulaşılabilir olmadıklarında hayal kırıklığı yaratır. Bu da bireyin “başarısızım” algısını tetikler.
2. Sürekli Kısıtlama ve Yasaklar
Çok katı diyetler, kısa sürede motivasyonu tüketir. Sevdiği hiçbir yiyeceğe yer verilmeyen bir plan, bireyin yaşam kalitesini düşürür ve süreç “cezalandırma” gibi hissettirmeye başlar.
3. Sürekli Tartıya Bağlılık
Rakamlar yerinde sayınca ya da hafif arttığında, moral bozulur. Oysa vücut ağırlığı tek başına süreci yansıtmaz. Ama birey bu rakama çok anlam yüklerse motivasyon çabucak düşer.
4. Sosyal Çevreden Gelen Yorumlar
“Zaten hep başlayıp bırakıyorsun”, “Yine mi diyettesin?” gibi yorumlar bireyin motivasyonunu kırabilir. Süreç desteklenmediğinde yalnızlık hissi artar.
5. Kıyaslama
Başkalarının sonuçlarıyla kendini kıyaslamak, bireyi değersiz hissettirir. Oysa her bedenin süreci farklıdır. Kıyaslama yerine kendi gelişimine odaklanmak gerekir.
6. Duygusal Dalgalanmalar
Stres, yorgunluk, uyku eksikliği, kaygı gibi durumlar motivasyon düşüklüğüne neden olur. Zihin yorgunken sağlıklı seçimler yapmak zorlaşır.
7. İçsel Değil, Dışsal Motivasyon
Sadece dış görünüş için yola çıkmak ya da bir başkasını memnun etmek için kilo vermeye çalışmak, sürdürülebilir motivasyon sağlamaz. Kalıcı değişim içsel motivasyonla mümkündür.
Düşen Motivasyonu Nasıl Yeniden Canlandırabiliriz?
1. Hedefleri Küçük ve Somut Hale Getirin
Büyük ve uzak hedefler yerine, günlük ya da haftalık hedefler belirleyin. “Bu hafta 3 kez yürüyüş yapacağım”, “Her gün 2 litre su içeceğim” gibi somut adımlar, başarı hissini artırır.
2. Gelişimi Fark Etmenin Yollarını Çoğaltın
Tartıya ek olarak;
-
Kıyafetlerin üzerinizdeki duruşu,
-
Enerji seviyeniz,
-
Sindirim düzeniniz,
-
Uykularınızın kalitesi
gibi gelişmeleri takip edin. Bunlar motivasyonunuzu yükseltebilir.
3. Esneklik Tanıyın
Kaçamak yaptıysanız süreci bırakmak yerine, o günü “gerçek hayattan bir kesit” olarak değerlendirin. Kendinize hata yapma hakkı tanıdığınızda motivasyon uzun vadede daha güçlü olur.
4. Destek Alın
Sizi anlayan, yargılamayan, süreçte sizinle birlikte düşünen biriyle – bu ister bir diyetisyen ister psikolog olsun – yol almak, motivasyonunuzu tazeler.
5. Motivasyon Kaynaklarınızı Tanıyın
Sizi en çok ne motive ediyor? Müzik dinlemek mi, kendinize not yazmak mı, sabah yürüyüşleri mi? Bu kaynakları keşfedin ve sürece entegre edin.
Kilo Verme Süreci Neden Motivasyon Değil, Disiplin Gerektirir?
Motivasyon anlık bir itici güçtür. Ama sürdürülebilir kilo kontrolü için disiplin ve alışkanlık geliştirmek gerekir. Motivasyonun düşeceği günler gelecektir. İşte o günlerde, disiplin devreye girer.
Disiplin:
-
İrade ile değil,
-
Alışkanlıkların gücüyle çalışır.
Yani her gün su içmek, her gün 15 dakika yürümek birer alışkanlığa dönüşürse, motivasyon düşse bile süreç sekteye uğramaz. Bu da süreci daha kalıcı hale getirir.
Kendinize Nasıl Bir Dil Kullandığınız Çok Önemli
“Yine başaramadım”, “İrademe hakim olamıyorum”, “Zayıfım” gibi ifadeler, iç motivasyonu kırar. Oysa “Bugün zor bir gündü ama kendime yüklenmiyorum” diyebilmek, psikolojik dayanıklılığı artırır.
Unutmayın: Söylediğiniz her kelime beyninizde yankılanır. O yüzden nazik, destekleyici, affedici bir dil kullanmak sadece duygularınızı değil, davranışlarınızı da değiştirir.
Motivasyon Kaybı, Sürecin Bir Parçası Ama Sonu Değildir
Her bireyin zaman zaman yorulması, düşmesi, uzaklaşması doğaldır. Bu, sürecin sona erdiği anlamına gelmez. Asıl mesele, düştükten sonra nasıl kalktığınızdır.
Kilo verme bir yolculuktur ve her yolculukta molalar olur. Önemli olan yolda kalmak, rotayı kaybetmemek ve kendinize karşı sabırlı olabilmektir.
Diyetisyen Aslı Aktürk ile Gücünüzü Geri Kazanın
Kendinizi yorgun hissediyorsanız, motivasyonunuz düştüyse ya da başladığınız diyeti yeniden bırakmak üzereyseniz, bilin ki yalnız değilsiniz. Bu döngüde olan yüzlerce danışanımın da bir zamanlar bu duygulardan geçtiğini biliyorum. Ama hepsiyle birlikte öğrendiğimiz bir gerçek var: Motivasyon tükenebilir ama destek tükenmemeli.
Ben Diyetisyen Aslı Aktürk olarak, sadece liste hazırlamıyorum. Her bireyin içsel kaynaklarını, güçlü yönlerini, zorlandığı alanları anlamaya çalışarak bir yol haritası çıkarıyorum. Çünkü herkesin motivasyon kaynağı farklıdır. Ve bu kaynağa dokunmadan ilerlemek, sadece kısa vadeli başarılar getirir.
Belki bu kez süreci yalnız yürümemelisiniz. Belki de birisinin sizi anladığını hissetmek, başlı başına yeni bir motivasyon olabilir. Kilo verme sürecinizi sadece rakamlar üzerinden değil, hisler, alışkanlıklar, yaşam tarzınız ve hedefleriniz doğrultusunda yeniden kurgulamak istiyorsanız, bu yolculukta yanınızda olmaktan memnuniyet duyarım.
Her yolculuk küçük bir adımla başlar. Ama o adımı ne zaman ve kiminle attığınız tüm sürecin kaderini değiştirir. Gücünüzü hatırlamak, motivasyonunuzu geri kazanmak ve kendinize yeniden inanmak için şimdi tam zamanı olabilir.