Kilo vermek, sağlıklı yaşamak ya da sadece daha enerjik hissetmek… Her biri birer hedeftir. Ancak bu hedeflerin bir kısmı ya ulaşılmaz kalır ya da ulaşılsa bile sürdürülemez olur. Peki neden? Çünkü çoğu zaman hedefi belirlemek kadar, onu doğru şekilde yapılandırmak da çok önemlidir.
Bu yazıda, özellikle kilo verme ve sağlıklı yaşam yolculuğunda sıkça karşılaşılan hedef belirleme hatalarını, bu hataların motivasyon üzerindeki etkilerini ve daha sürdürülebilir hedefler koymanın yollarını tüm yönleriyle ele alacağız.
Hedef Koymanın Psikolojisi
Hedef belirlemek, insan zihninde yön duygusunu besler. Bir amaca doğru ilerlemek, motivasyonu artırır ve sürece anlam katar. Ancak bu süreçte yapılan bazı hatalar, kişinin kendiyle savaşmasına, özgüvenini kaybetmesine ve en önemlisi süreci yarıda bırakmasına neden olabilir.
İyi bir hedef:
-
Ulaşılabilir,
-
Ölçülebilir,
-
Gerçekçi,
-
Sürece değil, davranışa odaklı,
-
Zamana yayılmış olmalıdır.
1. Gerçekçi Olmayan Hedefler Koymak
“Bir ayda 10 kilo vermeliyim.”
“Yaz gelmeden bikini vücudu elde etmeliyim.”
“Tatilden önce 2 beden küçülmeliyim.”
Bu tür hedefler kısa vadede motivasyon sağlayabilir ama sürdürülemezlik riski çok yüksektir. Çünkü:
-
Bedenin doğal ritmi göz ardı edilir,
-
Sağlık riske atılır,
-
Başarısızlık hissi kaçınılmaz olur.
Gerçekçi olmayan hedefler, kişiyi “ya hep ya hiç” psikolojisine sürükler.
2. Sadece Sonuca Odaklanmak
Birçok kişi hedefini şu şekilde tanımlar: “15 kilo vereceğim.”
Ama nasıl? Ne kadar sürede? Hangi alışkanlıkları değiştirerek?
Sonuç odaklı hedefler, süreci göz ardı eder. Oysa esas önemli olan süreçtir. Hedef, yolculuğu şekillendirir; ama alışkanlıklar o hedefe varmayı sağlar.
Öneri: “Her gün 2 litre su içmek”, “Haftada 3 gün yürüyüş yapmak”, “Akşam atıştırmalıklarını azaltmak” gibi davranışa dayalı hedefler belirlemek, sürdürülebilir başarı getirir.
3. Hedefi Başkasının Gözünden Belirlemek
-
“Eşim zayıflamamı istiyor.”
-
“İş yerinde sürekli kilomla dalga geçiyorlar.”
-
“Sosyal medyada herkes fit, ben de öyle olmalıyım.”
Başkaları için koyulan hedefler, kalıcı motivasyon sağlamaz. Çünkü bu hedefler kişisel anlam taşımaz. İçsel motivasyon yerine dışsal baskılarla beslenen hedefler, en ufak zorlukta anlamını yitirir.
Hedefler, ancak bireyin kendi değerleriyle uyumlu olduğunda gerçek anlam kazanır.
4. Zaman Tanımadan Hedef Belirlemek
Sınırsız hedef = belirsizlik.
“Zayıflamak istiyorum” demek yeterli değildir. Ne zaman? Ne kadar? Hangi aralıklarla değerlendirme yapılacak?
Örnek:
❌ “Kilo vereceğim”
✅ “Önümüzdeki 3 ay içinde 4-5 kilo vermeyi, haftada 3 gün yürüyüş yaparak desteklemeyi hedefliyorum.”
Zamana yayılmış hedefler, kontrol duygusunu artırır ve başarıyı daha görünür kılar.
5. Hedefin Ölçülebilir Olmaması
“Daha sağlıklı olmak istiyorum.”
Harika. Ama bu sağlığı nasıl ölçeceğiz? Neye göre anlayacağız?
Somutlaştırılmayan hedefler soyut kalır ve ilerleme takip edilemez. Bu da kişinin motivasyonunu düşürür.
Öneri: Ölçülebilir parametreler belirleyin: su tüketimi, adım sayısı, uyku saati, öğün düzeni, yeme krizlerinde azalma gibi…
6. Kendini Sabote Etme Hedefleri
“Eğer bu hafta 2 kilo veremezsem, her şeyi bırakacağım.”
“Pazartesiye kadar hedefime ulaşamazsam, bu iş olmayacak.”
Bu tür hedefler kişi üzerinde duygusal baskı yaratır. Ve çoğunlukla kişinin süreci bırakmasına neden olur. Çünkü hedef, destekleyici değil, cezalandırıcı hale gelir.
Unutmayın: Her başarısızlık gibi görünen an, aslında yeniden düzenleme fırsatıdır.
7. Hedefleri Sadece Kilo Üzerinden Tanımlamak
Sağlıklı yaşam sadece tartıdaki sayıyla mı ölçülür?
Peki ya:
-
Enerji artışı
-
Uyku kalitesi
-
Daha pozitif bir ruh hali
-
Kas oranındaki gelişim
-
Sindirim sistemindeki rahatlama
-
Günlük hareketlilik düzeyi
Tüm bunlar neden hedef olmasın?
Kilo tek ölçüt değildir. Kilo, değişken; ama alışkanlıklar kalıcıdır.
8. Hedefi Sabit Tutmak
Hedefler dinamik olmalıdır. Yolculukta edinilen deneyimler, hedefleri yeniden şekillendirmeye olanak tanır.
İlk belirlediğiniz hedefin size uygun olmadığını fark ettiğinizde, değiştirmek bir başarısızlık değil, olgunluk işaretidir. Esnek planlar, uzun vadede daha başarılı sonuçlar getirir.
Daha Sağlıklı Hedefler İçin Öneriler
-
SMART Hedefler (Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Gerçekçi, Zamanlı) belirleyin.
-
Hedefi “beden” değil, “yaşam kalitesi” ekseninde düşünün.
-
Küçük alışkanlıkları ödüllendirin.
-
Süreçte yaşadığınız duygusal iniş çıkışlara karşı nazik olun.
-
Danışman desteğiyle hedefi gözden geçirin ve gerektiğinde revize edin.
Hedef Bir Bitiş Değil, Başlangıçtır
Hedef, sadece varılacak bir nokta değildir. Aynı zamanda yeni bir yaşam tarzının kapısıdır. Onu iyi tanımlarsanız; yolculuğunuz daha anlamlı, sürdürülebilir ve tatmin edici olur.
Unutmayın: Gerçek başarı, hedefe ulaştıktan sonra da devam eden bir süreci kapsar. Ve bu süreci güçlü kılmak, başlangıçtaki hedefin kalitesine bağlıdır.
Diyetisyen Aslı Aktürk ile Gerçekçi Hedefler, Sürdürülebilir Sonuçlar
Kilo verme yolculuğunda, en büyük motivasyon kırılmaları çoğu zaman yanlış hedeflerden kaynaklanır. Diyetisyen Aslı Aktürk olarak ben, yalnızca “kaç kilo verdiniz” sorusuyla değil, neden o hedefi koyduğunuz ve size ne hissettirdiğiyleilgileniyorum.
Danışanlarımla çalışırken hedefleri yalnızca fiziksel değil; duygusal, davranışsal ve psikolojik eksende birlikte inşa ediyoruz. Çünkü doğru tanımlanmış bir hedef, sizi yolculuğunuz boyunca destekler; yanlış bir hedef ise tüm ilerlemenizi sabote edebilir.
Eğer siz de hayatınıza anlamlı, ulaşılabilir ve sizi motive eden hedefler koymak istiyorsanız; bu süreci birlikte planlayabiliriz. Hedefiniz, sadece kilo değil, kendinize duyduğunuz saygı ve yaşam kaliteniz olsun.